v روز اول ، سه شنبه به تاریخ 22/9/90
در ابتدا جلسه با تلاوت آیاتی از قرآن کریم شروع شد ، بعد از تلاوت قرآن ، جناب آیت الله نعیم آبادی - نماينده محترم ولي فقيه در استان و امام جمعه بندرعباس و موسس محترم مدرسه علمیه الزهرا (س) بندرعباس و موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمه معصومه (س) بندرعباس - در رابطه با پژوهش و آزاد اندیشی به ایراد سخن پرداختند و فرمودند : طلبه ها بیشتر دنبال امور نو هستند . در بحث های سیاسی و علمی ، …. تا وقتی پژوهش در صحنه ها بیاید ، دعواها تند نیست . در یک موضوع ، مثلاً سیاسی نباید به همدیگر تهمت بزنیم . در یک فضای باز می نشینیم بحث سیاسی ، علمی ، …. بکنیم . کسی حق ندارد همدیگر را تخریب کند بلکه باید همه ی نظرات را ببینیم . آزاد اندیشی بدون پژوهش ممکن نیست غرب زده روشن فکر نیست روشن فکر کسی است که اندیشه اش نقادی شود پس هیچ پلی غیر از پل پژوهش برای آزاد اندیشی نیست . پژوهش به صورت گروهی و جمعی نیز می شود این که گروهی در یک موضوع بعد از پژوهش و جستجو به بحث بپردازند . پژوهش حلال همه مشکلات است هر جا پژوهش و تحقیق باشد رشد هم هست . با پژوهش تکامل به وجود میآید .
v روز دوم ، چهارشنبه به تاریخ 23/9/90
جناب آیت الله نعیم آبادی در مورد اخلاق پژوهشگری و اخلاق پژوهشی پرداختند و فرمودند : « در پژوهش های دینی ابتدا درون و نیت خود را صاف و در واقع اخلاص در کارمان باشد . و بعد تحمل نظر مخالف را داشته باشیم که همان سعه صدر است چنانچه حضرت علی (ع) می فرماید : محبوب ترین افراد نزد من کسی که عیب های من را به عنوان هدیه بدهد . سومین چیز انصاف است که اگر یک پژوهشگر منصف باشد پژوهش سالم خواهد بود که این خود ابعاد مختلف دارد یکی آن که یک پژوهشگر در ابعادی که سر رشته ندارند وارد نشوند و اشکالات خود را بپذیریم و از انتقاد نهراسد . چهارمین چیز تواضع و افتادگی و بعد از آن حقیقت جوی در پژوهش است این که واقعا بخواهد یک حقیقت را آشکار کند . ایشان همچنین آسیب های پژوهش را سه چیز دانستند : 1. حسادت 2. عجب و غرور 3. انحصار طلبی .»
v روز سوم ، پنج شنبه به تاریخ 24/9/90
نماينده محترم ولي فقيه در استان و امام جمعه بندرعباس در رابطه با پژوهش و تجارب پژوهشی به فرمودند : برای هر علمی روش و ابزار پژوهشی خاصی وجود دارد و برای بررسی هر علم باید به ابزار و منابع همان علم رجوع کرد . مثلا روش تحقیق و پژوهش در میراث فرهنگی با بقیه علوم فرق می کند . راه و روش تحقیق در احکام شرعی و دینی نیز کتاب و سنت می باشد و برای بررسی و تشخیص صحت و سقم اعتقادات به این دو منبع و ابزار مراجعه می کنیم . در بحث پژوهش در هر زمینه ای که خواستیم پژوهش کنیم به دو چیز باید توجه کنیم : روش و منابع که اگر روش شناسی در هر بحث جا بیفتد انحراف پیش نمی آید .احکام الهی را با علوم تجربی که متغیر است نباید به دست آورد . تطبیق دادن احکام الهی با مسائل متغیر از نظر عقل قبیح است، برای بررسی هر علمی باید به ابزارها ومنابع همان علم رجوع کرد.
v روز چهارم ، شنبه به تاريخ26/9/90
این برنامه با تلاوت آیات کلام الله آغاز شد و در ادامه سرکار خانم مریم جعفری مدیر محترم مؤسسه آموزش عالی فاطمه معصومه (س) به سخنرانی در مورد آموزش و پژوهش پرداختند و فرمودند : « نظام آموزشی باید پژوهش محور باشد. در این نظام باید خلاقیت باشد همانطور که مقام معظم رهبری بر این موضوع تأکید دارند و می فرمایند : خلاقیت در عرصه آموزشی وجود نظام آموزشی را تضمین و زیباتر می کند .
ایشان همچنین فرمودند : قوام هر کار علمی به پژوهش است پژوهش ، آموزش را نهادینه می کند ، چون عمق مسئله را درک می کند پس ماندگاری و پویایی علم بدون پژوهش امکان پذیر نیست . و بهترین نظام را نظام پیشرو می داند که در آن : معاونت آموزش و پژوهش یک جا باشند آموزش جزء بدنه وسیع پژوهش باشد نه پژوهش برطبق آموزش و دیگر این که در این نظام یادگیری براساس تجربه و تحلیل و نوآوری است وقتی موضوعی را یاد گرفتیم در جهت کشف چیزهای مجهول استفاده کنیم .
سپس ایشان مشکلات نظام آموزشی رایج را این گونه بیان کردند :
1- جدایی وعدم هماهنگی بین معاونت آموزشی و پژوهش
2- محوریت در نظام آموزشی فعلی بر پایه حفظ محوری است و ارزش گذاری کافی و مطلوب برای تحقیق وجود ندارد .
3- پذیرش ما بر اساس حافظه است نه خلاقیت علمی و پژوهشی
4- منابع و سرفصل های آموزشی منطبق با نظر نظام پژوهشی نیست .
ویژگی های نظام پیشرو :
1- معاونت آموزش و پژوهش یکی باشند و آموزش باید جز بدنه وسیع پژوهش باشد نه بالعکس
2- در این نظام یادگیری براساس تجزیه و تحلیل و نوآوری است
ايشان در پایان علت عدم رغبت طلاب به پژوهش را دلائل زیر برشمردند :
1- بلد نبودن راه و روش تحقیق
2- نداشتن برنامه ریزی
3- کاربردی نبودن آموزش
4- ضعف منبع شناسی
v روز پنجم یکشنبه 27/9/90
این برنامه با تلاوت آیات کلام الله آغاز شد و در ادامه حجت الاسلام والمسلمین میرزایی استاد حوزه و دانشگاه در قم و بندر عباس به سخنرانی در مورد پژوهش و کار گروهی پرداختند و فرمودند : پژوهش واقعی پژوهشی است که برآمده از بررسی باشد یک بررسی عالمانه .
پژوهش ابتدا باید فردی باشد بعد به صورت گروهی. پژوهش فردی محور وشاخصه های مهم دارد یکی از آنها شناخت کلید واژه است . و هر طلبه باید ابتدا در پژوهش کلید واژه ها را بررسی کند یعنی از یک کلمه کتاب هم نباید بگذرد . پژوهش فردی پژوهشی است که در آن پژوهشگر کلید واژه ها را بشناسد و روی همانها کار کند و از دل موضوع کلی کلید واژه ها را استخراج کند و بررسی کند . ابتدا فرد باید پژوهش را بداند سپس در قالب گروهی انسجام بیشتری پیدا می کند ، یکی از بزرگترین دغدغه ها این است که فضای تمام ادارات و نظام آموزشی پژوهشی باشد ، تولید علم یعنی همین – این مباحث باید کاربردی باشد ، باید تلاش شود . اگر دنبال کار محققانه باشیم باید بالای 15 ساعت مطالعه و تحقیق کرد، پژوهش گر فردی ، پژوهش گری که بررسی کند کلید واژه ها را بشناسد و روی همان ها کار کند ، از دل موضوع کلی کلید واژه ها را استخراج کند و بررسی کند .
در کار گروهی اولین فاکتور:
1- ازافرادی استفاده کنیم که پژوهش فردی آن ها خوب باشد.
2- داشتن منابع دست اول
3- استفاده کردن از نیروهای متخصص در همه ی مراحل پژوه
4- استفاده از استاد مشاور علاوه بر استاد گروه
و در جمع بندی کلی : پژوهش گروهی صحیح و مفید بخش پژوهشی است که برآمده از پژوهش فردی باشد .دانش و فناوری لازم و ملزوم هم هستند ، پژوهش به عنوان پیش نیاز تولید علم ، پژوهش زمینه ساز کاربردی کردن علم است .
v روز ششم ، دوشنبه 28/9/90
سرکار خانم شمسی کرمی ، معاون پژوهش موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمه معصومه (س) بندرعباس ومدیریت استانی دررابطه با پژوهش و فناوری به ایراد سخن پرداخت و فرمودند : باید جهانی فکر کنیم ، با نخبگان تعامل داشته باشیم ، جایگاه پژوهش در گستره علم و فناوری با قدمتی که حوزه ها دارند ،اکنون رو به رشد است . پژوهش ، یکی از مهم ترین ارکان توسعه ، بالندگی و پویایی در یک جامعه محسوب می گردد ، دانش و فناوری لازم و ملزوم هم هستند فناوری حاصل تحقیق و پژوهش است . پژوهش به عنوان پیشنیاز تولید علم و زمینه ساز کاربردی کردن علم است . در بحث فناوری با 91% پشتکار بدست می آید . در بخش فناوری توجه به اصول زیرلازم و ضروری است .
1-ایجاد طرح های دانش بنیان و نوبنیان ، سازگار با شرایط منطقه
2- داشتن مراکز ارتباط با صنعت پویا که بتواند با درایت و توانایی ، پاسخ گوی نیازهای بخش صنعت در یک جامعه از طریق دانشگاه و مراکز تولیدعلم و فناوری باشند.
در این مراسم از اساتید راهنما و طلاب فعال در عرصه پژوهش تقدیر به عمل آمد ، شایان ذکر است در هفته پژوهش ، مسابقه و نمایشگاهی از تحقیقات پایانی طلاب و انواع نرم افزارهای پژوهشی برگزار شد .
همچنین در برنامه اختتامیه این مراسم به اساتید راهنما و طلابی که مقالات برتر داشتند (سطح 2 و 3 ) هدایایی به رسم یاد بود اهدا شد .كارهاي ديگري كه در اين روز انجام گرديد ، 1- افتتاح كتابخانه تخصصي سطح 3 – 2- تقدير از مقالات برتر در رسطح 3 - 3- نمايشگاه كتاب و نرم افزار تخصصي در سطح 3 - 4- ارائه موضوعات تكراري سطح 3 .